Centrum Studiów Katalońskich (Institut Ramon Llull)

Centrum Studiów Katalońskich

Centrum Studiów Katalońskich przy Instytucie Filologii Romańskiej powołano w grudniu 2017 r. w ramach umowy o współpracy między UAM oraz Instytutem Ramona Llulla. CSK jako jedyne w Polsce, ale też w Europie Środkowej zajmuje się promowaniem badań w zakresie studiów katalońskich oraz rozpowszechnianiem na UAM i w polskim środowisku akademickim wiedzy o rzeczywistości katalońskiej. Nawiązujemy do kultury i języka, którym posługuje się głównie ludność zamieszkająca Katalonię, region Walencji i Baleary.
CSK koordynuje lektorat języka katalońskiego na UAM, który działa od roku 1989. CSK organizuje m.in. dwa seminaria naukowe rocznie z renomowanymi gośćmi i liczne wykłady gościnne, współpracuje z UW i UJ, oraz opublikowało pracę zbiorową pt. Buntowniczki. Głosy kobiet we współczesnej literaturze katalońskiej pod red. A. Gregori, W. Maciejewskiego i M. Wegner (WN UAM, 2019).
CSK to jednoosobowa jednostka, w której funkcję kierownika pełni prof. UAM dr hab. Alfons Gregori. Współpracują z CSK prof. UAM dr hab. Barbara Łuczak, dr Xavier Pascual López, mgr Witold J. Maciejewski, mgr Magdalena Wegner oraz mgr Laia Perales Galán.

Lektorat Języka Katalońskiego

Lektorat języka katalońskiego na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu działa od roku 1989. Swe różnorodne zadania realizuje obecnie w ramach Zakładu Studiów Hispanistycznych będącego częścią Instytutu Filologii Romańskiej. Współpracuje z Instytutem Ramona Llulla od chwili jego powstania w roku 2002. Obecnie lektorem języka katalońskiego jest mgr mgr Laia Perales.
Zadaniem lektoratu jest nauczanie języka katalońskiego oraz upowszechnianie wiedzy na temat kultury krajów katalońskojęzycznych. Ta największa na naszym kontynencie wspólnota językowa pozbawiona własnego państwa jest jednym z najmniej poznanych obszarów dziedzictwa kulturowego Europy. Posiada bogatą literaturę rozwijającą się od wieku XII oraz niezwykle interesującą sztukę, której historia obejmuje czasy od epoki iberyjskiej i rzymskiej aż po twórczość Dalego, Miró i Tàpiesa. W Katalonii zrodził się iberyjski przemysł i to sztuka jest najbardziej stabilną siłą napędową jego rozwoju, otwartą na światowe dokonania, dynamiczną i awangardową.

Institut Ramon Llull

Instytut Ramona Llulla jest katalońsko-balearską instytucją promującą język i kulturę katalońską na świecie (https://www.llull.cat/english/quisom/quisom.cfm). Współpraca CSK oraz Lektoratu z Instytutem Ramona Llulla pozwala nam realizować cele, jakie przyświecały powołaniu na naszej Uczelni lektoratu języka katalońskiego. Instytut finansuje różne formy jego działalności: kursy językowe, imprezy kulturalne, seminaria naukowe, publikacje, stypendia itp. Wzbogaca również księgozbiór biblioteki Wydziału Neofilologii, zaopatrując ją w materiały służące do nauki języka katalońskiego i poznawania literatury i kultury katalońskiej.
Obecnie można się uczyć języka katalońskiego w ponad 150 lektoratach na całym świecie – często pod patronatem Instytutu Ramona Llulla, który prowadzi działalność w swoich przedstawicielstwach w Barcelonie, Berlinie, Londynie, Nowym Yorku i Paryżu.

Nauka
Dzięki inicjatywie Instytutu Ramona Llulla istnieje możliwość nauki języka katalońskiego przez Internet. Dalsze informacje można znaleźć pod adresem www.parla.cat

Erasmus w Katalonii, Walencji i na Balearach
Jeśli są wolne miejsca w grupie lektoratu, zajęcia języka katalońskiego są otwarte dla studentów UAM. Oprócz tego, w przypadku znacznej grupy zainteresowanych istnieje możliwość zorganizowania intensywnego kursu języka katalońskiego dla studentów, którzy w ramach programu Erasmus mają zamiar spędzać semestr czy rok w ośrodkach uniwersyteckich w Katalonii, Walencji i na Balearach, gdzie część zajęć prowadzona jest w języku katalońskim. Kursy są darmowe.

Międzynarodowe egzaminy języka katalońskiego
Od kilkunastu lat lektorat języka katalońskiego w Poznaniu przeprowadza międzynarodowe egzaminy z języka katalońskiego, najczęściej w sobotach majowych. W Poznaniu zapisy są darmowe dzięki finansowaniu IRL. Egzaminy te pozwalają uzyskać certyfikat znajomości języka katalońskiego zgodne z pięciopoziomowym systemem ALTE (Association of Language Testers in Europe). Certyfikaty te są uznawane w instytucjach i firmach w Katalonii, Walencji i na Balearach, gdzie pracownicy wykazać się muszą odpowiednim stopniem znajomości języka katalońskiego. Dalsze informacje można znaleźć pod adresem  https://www.llull.cat/english/aprendre_catala/certificats_intro.cfm

Letnie stypendia
Osoby uczące się języka katalońskiego na UAM mogą ubiegać się o stypendia na kursy języka katalońskiego, jakie zostaną zorganizowane w regionach katalońskojęzycznych w okresie letnim. Dalsze informacje można znaleźć pod adresem  https://www.llull.cat/english/aprendre_catala/estades_linguistiques_intro.cfm

Kontakt: kataloński@amu.edu.pl

Działalność naukowa
W ramach inauguracji Centrum Studiów Katalońskich, seminarium naukowe „Przez rozbite lustro: o katalońskojęzycznych pisarkach XX i XXI wieku”. Wygłosili wykład: prof. UAM dr hab. Barbara Łuczak, prof. Carme Gregori (Universitat de València) oraz prof. UAM dr hab. Alfons Gregori (Collegium Novum, 18.04.2018).

Seminarium naukowe „Język, Literatura i Naród”, wraz z Zakładem Filologii Katalońskiej z Universitat Rovira i Virgili. Wygłosili wykład: prof. Jordi Ginebra (Universitat Rovira i Virgili), prof. Miquel Nicolás (Universitat de València), prof. Jon Kortazar (Euskal Herriko Unibertsitatea) i mgr Sebastià Moranta (Philipps-Universität Marburg) (Collegium Novum, 11-12.10.2018).

Wykłady gościnne prof. Ferrana Carbó (Universitat de València) o poezji katalońskiej

Seminarium naukowe „Cenzura i przekład na język kataloński w okresie frankizmu”. Wygłosiły wykład: prof. Montserrat Bacardí (Universitat Autònoma de Barcelona), dr Olívia Gassol (Universitat Oberta de Catalunya), dr Montserrat Franquesa (Universitat Autònoma de Barcelona) oraz mgr Lara Estany (Universitat Autònoma de Barcelona) (Collegium Novum, 4-5.04.2019).

Wykłady gościnne dr Rogera Canadella (Universitat Oberta de Catalunya) o tożsamości w literaturze katalońskiej.

Wykłady gościnne dr Lídii Carol (Università di Verona) o kinie i literaturze katalońskiej.

Współpraca z hispanistami UW w organizowaniu międzynarodowej konferencji naukowej „Fuera de lugar: cuerpos (in)tangibles en las culturas minorizadas de la Península Ibérica. Literatura, cine y arte” (14-15.11.2019).

Seminarium naukowe „Frazeologia i oralność”. Wygłosiły wykład: prof. Maria Conca (Universitat de València), prof. Vicent Salvador (Universitat Jaume I) i prof. Elena Sánchez (Universitat d’Alacant) (Collegium Novum, 5-6.12.2019).

Seminarium naukowe Etnopoetyka. Wygłosiły wykład: prof. Caterina Valriu (Universitat de les Illes Balears) i prof. Carme Oriol (Universitat Rovira i Virgili) (Collegium Novum 10.03.2020).
[Inni goście nie mogli wygłosić wykładów z powodu sytuacji pandemicznej]

Działalność kulturowa
W ramach inauguracji Centrum Studiów Katalońskich, spektakl Diamentowy Plac, wystawiony przez katalońską grupę teatralną Mea Culpa (Teatr Ósmego Dnia, 17.04.2018).

Współfinansowanie konkursu tłumaczonego im. Edwarda Porębowicza, organizowanego w UJ w Krakowie (2019, 2020).

Konsultacje dla Koła Naukowego Hispanistów w celu organizowania konkursu tłumaczonego Świętego Jerzego (26.04.2019).

Konsultacje dla publicznej telewizji katalońskiej TV3 w przygotowaniu programu o znawcach języka katalońskiego w Poznaniu (emitowanego w styczniu 2020 i dostępne na Internecie).

Polskie tłumaczenia literackie z języka katalońskiego
Przeglądarka:  https://www.llull.cat/english/literatura/trac_traduccions.cfm

Subwencje na tłumaczenia
Osoby i wydawnictwa zainteresowane tłumaczeniem książek z języka katalońskiego na język polski mogą starać się o dotację finansową oferowaną przez Instytut Ramona Llulla. Służymy radą! Dalsze informacje można znaleźć pod adresem:  https://www.llull.cat/english/subvencions/traduccio_literatura_intro.cfm

Pozycje opublikowane przez członków CSK
Gregori, Alfons, Witold J. Maciejewski & Magdalena Wegner (red.), Buntowniczki. Głosy kobiet we współczesnej literaturze katalońskiej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2019
https://press.amu.edu.pl/pl/buntowniczki-glosy-kobiet-we-wspolczesnej-literaturze-katalonskiej.html

Pozycje tłumaczeniowe przez członków CSK
- Puntí, Jordi, Zagubione bagaży. Przeł. Witold J. Maciejewski. Sonia Draga, Katowice 2015. Opowieść o zawiłych losach niezwykle oryginalnej rodziny.
- Rodoreda, Mercè. Płatek białej pelargonii. Przeł. Barbara Łuczak. Księgarnia Akademicka, Kraków 2008. Zbiór najbardziej znanych opowiadań najwybitniejszej pisarki katalońskiej.
- Moncada, Jesús. Historie z lewej ręki [Històries de la mà esquerra]. Przeł. Witold J. Maciejewski. Biblioteka Telgte, Poznań 2006. Zbiór znakomitych opowiadań osadzających konwencję pokrewną realizmowi magicznemu w kontekście katalońskiej wsi.

Instytut Ramona Llulla w Barcelonie: http://www.llull.cat/

Internetowy kurs języka katalońskiego: http://www.parla.cat

Instytut Studiów Katalońskich: http://www.iec.cat

Walencka Akademia Języka [katalońskiego]: http://www.avl.gva.es

Uniwersytet Rovira i Virgili w Tarragonie: http://www.urv.cat

Uniwersytet w Gironie:  http://www.udg.cat

Uniwersytet w Lleidzie   http://www.udl.cat

Uniwersytet Balearów   http://www.uib.cat

Publiczna Telewizja Katalońska   https://www.ccma.cat/tv3/